De masoretische tekst

De tekst van de Hebreeuwse Bijbel die tegenwoordig wordt gelezen en die aan de basis ligt van alle moderne vertalingen, wordt de masoretische tekst genoemd. Het wordt zo genoemd omdat de Joodse geleerden die de regels bedachten voor het kopiëren van de Schrift bekend staan ​​als de Masoreten. De term ‘masorete’ komt van het Hebreeuwse woord masorah, wat ‘traditie’ betekent. De Masoreten waren de geleerden die manieren bedachten om de tradities van de Hebreeuwse Bijbel te behouden. Ze waren actief tussen 500-1000 CE.

Om te begrijpen wat de masoreten bereikten, moet je onthouden dat het oude geschreven Hebreeuws een taal was die alleen medeklinkers gebruikte, geen klinkers. Elke taal die alleen in medeklinkers is geschreven, staat uiteraard open voor ernstige interpretatieproblemen. Stel je voor dat je op die manier Engels zou schrijven. Afgezien van de context zou je op geen enkele manier kunnen weten of het woord ‘npt’ ‘onbekwaam’ of ‘input’ was, of dat ‘mnr’ ‘minor’, ‘manor’, ‘moaner’ of ‘mest’ was.

Door de eeuwen heen hebben de Masoreten verschillende gigantische taken volbracht.

Om te beginnen standaardiseerden ze de volledige medeklinkertekst van de hele Hebreeuwse Bijbel, zodat er een overeengekomen tekst was, zonder variaties. Bovendien bedachten ze een systeem van punten die aan alle medeklinkers moesten worden toegevoegd om de juiste klinkers aan te geven, zodat iedereen die de tekst las, zou weten welk van de reeks mogelijke woorden als “juist” moest worden geaccepteerd. En ze werkten om ervoor te zorgen dat niemand de tekst ooit nog zou veranderen door regels te implementeren die gevolgd moesten worden bij het kopiëren van de tekst.

Al dit werk had een geweldig en langdurig resultaat. De masoreten standaardiseerden de tekst. Bovendien zijn geleerden er tegenwoordig redelijk zeker van dat toen de masoreten met hun werk begonnen, ze te maken hadden met een medeklinker tekst die al goed ingeburgerd was, dat er gedurende eeuwen, in ieder geval sinds het einde van de 19e eeuw, geen veranderingen waren aangebracht – in ieder geval significante veranderingen. eerste eeuw na Chr. En dus kunnen we er grotendeels zeker van zijn dat de Hebreeuwse tekst die we nu lezen (als we Hebreeuws lezen!) dezelfde tekst is als 1900 jaar geleden.

Maar hoe zit het daarvoor?

De Dode Zeerollen

Er zijn veel redenen waarom de Dode Zeerollen zo belangrijk zijn gebleken voor geleerden van het oude jodendom. Een van deze redenen heeft te maken met de tekst van de Hebreeuwse Bijbel. Zoals ik al aangaf, bevatten meer dan 200 van de rollen teksten van de Hebreeuwse Bijbel. De bekendste is een compleet exemplaar van het boek Jesaja. De meeste teksten zijn echter fragmentarisch – sommige zijn slechts flarden. Toch kan hun belang niet worden onderschat. Vergeet niet dat de masoretische tekst waarop de gedrukte Hebreeuwse bijbels zijn gebaseerd, die gevonden is in de codex Leningradensis uit 1000 CE. De teksten van de Hebreeuwse Bijbel onder de Dode Zeerollen zijn minstens duizend jaar eerder dan dat. Door de vorm van de tekst in de Rollen te vergelijken met de handschriften van rond het jaar 1000, kunnen we zien hoe goed de tekst in al die tussenliggende eeuwen is gekopieerd.

Uiteindelijk is er heel goed nieuws en minder goed nieuws. Het goede nieuws is dit: in veel gevallen lijkt de Hebreeuwse tekst die tussen de Rollen wordt gevonden heel, heel erg op de medeklinkertekst die later door de Masoreten werd gestandaardiseerd. De kopie van Jesaja lijkt veel op de kopie in Codex Leningradensis.

Het minder goede nieuws is dat dit niet het geval is met alle boeken van de Hebreeuwse Bijbel. Geleerden hadden bijvoorbeeld al lang opgemerkt dat de Septuaginta (Griekse) tekst van het boek Jeremia ongeveer 15% korter was dan de masoretische tekst (d.w.z. het had zoveel minder verzen/woorden), en geleerden vermoedden dat dit kwam omdat de Hebreeuwse versie van Jeremia die bekend was bij de oude Griekse vertalers verschilde aanzienlijk van de masoretische tekst. Het blijkt dat een van de in Qumran ontdekte rollen een Hebreeuwse tekst van Jeremia bevat die meer lijkt op de tekst die achter de Septuaginta-versie ligt dan op de masoretische tekst. 15% is een groot verschil. Andere boeken van de Septuaginta verschillen ook opvallend van de masoretische tekst, bijvoorbeeld in de boeken Samuël en Koningen. Het is mogelijk dat de Hebreeuwse teksten van al deze boeken sterk in beweging waren voordat de tekst tegen het einde van de eerste eeuw gestandaardiseerd werd.

En hoe zit het met de tijden voordat de rollen uit Qumran werden geproduceerd? Hoeveel was de tekst in beweging in de eerste eeuwen toen hij keer op keer met de hand werd gekopieerd onder schriftgeleerden die de later door de Masoreten vastgestelde regels niet hadden en dus niet konden volgen? De realiteit is dat we simpelweg niet weten hoeveel de tekst is veranderd, op welke plaatsen en om welke redenen in de eerste eeuwen van kopiëren.

En dus is het korte verhaal dit. Gedurende vele, vele eeuwen is de tekst van de Hebreeuwse Bijbel op geen enkele significante manier veranderd. Maar we kunnen niet zeggen hoe het is veranderd tussen de tijd dat de boeken van de Bijbel voor het eerst werden geproduceerd en de tijd dat hun teksten tegen het einde van de eerste eeuw na Christus werden gestandaardiseerd.